Det har gledeleg nok vore ein del merksemd om Mål og modernisering i Dag og Tid. Den 11. mars stod det ei bokmelding av Klaus Johan Myrvoll og eit innlegg av Gaute Losnegård (ikkje på nettet). I dag har Oddvar Skre eit innlegg med mange gode poeng, og eg har følgjande på prent:
Språkhistorie som samfunnshistorie
Gaute Losnegård skal ha takk for kommentaren (Dag og Tid 11. mars) til artikkelen ”Det nynorske byproblemet” i Syn og Segn nr. 1 og til omtalene av boka mi (Dag og Tid 4. mars). Det er interessant å sjå korleis framstillinga mi kan lesast, og det gjev høve til å presisera eit par poeng. Losnegård meiner eg underkommuniserer at målrørsla kvilde tungt på oppbygginga av kulturell sjølvtillit på bygdene på 1800-talet. Han tykkjer vidare eg har undervurdert den sterke kulturelle undertrykkinga av bygdefolk i byane. Losnegård si skildring av tilhøvet mellom by- og bygdekultur er eg i all hovudsak samd i, og dette er langt grundigare omtala og analysert i Mål og modernisering 1868–1940. Eg er så vidt inne på det i Syn og Segn òg: Det var nettopp den urbane motviljen mot bygdekultur og bygdefolk som vart det mest effektive våpenet i riksmålsarsenalet. Eit framifrå døme er Bjørnsons argumentasjon hausten 1899. Elles er nok Losnegård og eg like skeptiske til å skriva språkhistoria lausrive frå samfunnshistoria. Den breie samfunnshistoriske tilnærminga til målreisinga har Klaus Johan Myrvoll reagert på i ei bokmelding (11. mars), som elles framstiller sentrale poeng i boka på ein god måte. Innvendinga hans er at eg har undervurdert den idealistiske sida av norskdomsprosjektet i ei tid merkt av ”ei åndeleg forståing av det norske”. Men eit av poenga mine er nettopp dei problema det skapte for målreisinga at ein del leiande – og organisatorisk talentfulle – målfolk (som Indrebø) heldt fast ved dei idealistiske og ’åndelege’ sidene av målsaka på ei tid der samfunnet elles var på veg bort frå ei slik tilnærming til det nasjonale.
